TÓM TẮT 1 THỜI ĐẠI TRONG THI CA
ktktdl.edu.vn: Cùng ktktdl.edu.vn đến với bài học “Một thời đại trong thi ca" hôm nay để hiểu được quan niệm của Hoài Thanh về tinh thần thơ mới trong ý nghĩa văn chương và xã hội.
Bạn đang xem: Tóm tắt 1 thời đại trong thi ca
I. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC TÁC PHẨM MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
Thuộc phần đầu của quyển “Thi nhân Việt Nam" và là phần cuối của tiểu luận “Một thời đại trong thi ca”.
II. TÓM TẮT TÁC PHẨM MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
Hoài Thanh đã nêu lên vấn đề quan trọng là đi tìm tinh thần thơ Mới, ông đã đưa ra nguyên tắc nhận diện tinh thần thơ Mới: Không căn cứ vào cục bộ và bài dở, phải căn cứ vào đại thể và bài hay. Xác định tinh thần thơ Mới đó là chữ “tôi” trong thơ Mới đối lập với chữ “ta” trong thơ cũ. Đồng thời cho ta thấy bi kịch của cái Tôi trong thơ Mới. Cuối cùng tác giả đã chỉ ra sự vận động của cái “tôi” và việc giải quyết bi kịch thời đại của nó bằng cách gửi cả vào tình yêu tiếng Việt.
III. BỐ CỤC TÁC PHẨM MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
Tác phẩm có bố cục 3 phần:
Phần 1 (Từ đầu cho đến "đại thể"): Đặt vấn đề tinh thần thơ mới.Phần 2 (Tiếp theo cho đến "băn khoăn riêng"): Phân biệt thơ cũ và thơ mới đồng thời thể hiện cảm xúc chủ đạo của thơ mới.Phần 3 (Đoạn còn lại): Niềm tin và niềm hy vọng vào sự phát triển của thơ mới.IV. HƯỚNG DẪN SOẠN TÁC PHẨM MỘT THỜI ĐẠI TRONG THI CA
Câu 1: Theo tác giả, cái khó trong việc tìm ra tinh thần của thơ mới là gì? Và tác giả đã nêu ra cách nhận diện như thế nào? (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
- Cái khó trong việc tìm ra tinh thần của thơ mới là ranh giới giữa thơ cũ và thơ mới không rạch ròi, rất khó nhận ra.
- Tác giả đã nêu cách nhận diện như sau:
"Khốn nỗi, cái tầm thường, cái lố lăng chẳng phải của riêng một thời nào và muốn hiểu tinh thần thơ cho đúng đắn, phải sánh bài hay với bài hay vậy.""... muốn rõ đặc sắc mỗi thời phải nhìn vào đại thể"Câu 2: Điều cốt lõi mà thơ mới đưa đến cho thi đàn Việt Nam bấy giờ là gì? (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
Điều cốt lõi mà thơ mới đưa đến cho thi đàn Việt Nam bấy giờ là “chữ tôi” với một quan niệm trước giờ chưa từng có:
Quan niệm cá nhân (sự tự ý thức về bản thân và khát vọng được thành thật).“Chữ tôi" cũng nói lên bi kịch ngầm trong hồn người thanh niên lúc bấy giờ.Câu 3: Phân tích vì sao tác giả nói "chữ tôi, với cái nghĩa tuyệt đối của nó" lại "đáng thương" và ..."tội nghiệp". (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
“Cái tôi” đem đến cho tâm hồn người thi sĩ một nỗi buồn lạnh, bơ vơ mà muốn thoát ra cũng không được. Đó chính là những thi nhân đang sống trong cuộc đời tù túng và mong mỏi của thân phận mất nước.
- Đối lập với khát vọng thoát thân là thực tế tù túng và bế tắc, từ đó ta thấy được bi kịch của thi sĩ lãng mạn.
Xem thêm: Lập Dàn Ý Bài Phú Sông Bạch Đằng Của Trương Hán Siêu, Dàn Ý Phú Sông Bạch Đằng Chi Tiết Nhất (7 Mẫu)
Câu 4: Các nhà thơ lãng mạn cũng như "người thanh niên" bấy giờ đã giải tỏa bi kịch đời mình bằng cách nào? (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
Các nhà thơ cũng như "người thanh niên" bấy giờ đã giải tỏa bi kịch đời mình bằng cách:
Gửi nỗi bi kịch ấy vào trong tiếng Việt.Dồn tình yêu quê hương trong tình yêu với tiếng Việt và lấy tinh thần nòi giống, tìm dĩ vãng làm chỗ dựa tinh thần.Giọng điệu tha thiết cùng hy vọng thoát khỏi bi kịch của thi sĩ lãng mạn.Câu 5: Một thời đại trong thi ca là một tiểu luận phức tạp, phong phú nhưng vì sao người đọc vẫn thấy dễ hiểu và hấp dẫn? (Chú ý cách đặt vấn đề, dẫn dắt vấn đề, lời văn giàu hình ảnh và chất thơ,...), (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
- Một thời đại trong thi ca là một tiểu luận phức tạp, phong phú nhưng người đọc thấy dễ hiểu và hấp dẫn bởi các biện pháp nghệ thuật được thể hiện trong bài:
Đặt vấn đề rõ ràng, ngắn gọn.Dẫn dắt vấn đề một cách khoa học, khéo léo, dễ hiểu và đảm bảo liền mạch trong hệ thống luận điểm.Câu văn nghị luận giàu chất thơ, gợi cảm xúc và gây được hứng thú với người đọc.Lý luận chặt chẽ, thấu đáo và có khoa học.- Khi phân tích đặc điểm thơ mới, Hoài Thanh luôn phân tích “cái tôi” trong nhiều quan hệ với “cái ta” để tìm ra sự giống và khác nhau.
Khi tìm cái mới của thơ mới tác giả nhìn vấn đề trong mối quan hệ với thời đại, với tâm lý của người thi nhân đương thời sâu sắc và thấu đáo.Lý luận gắn bó chặt chẽ giữa những nhận định, những luận điểm có tính khái quát cùng những ví dụ cụ thể, đa dạng và giàu sức thuyết phục.Có cái nhìn thấu đáo về “cái tôi”, “cái ta” và có sự so sánh giữa các câu thơ và nhà thơ trong diễn biến lịch sử.
V. LUYỆN TẬP
Câu 1: Theo quan niệm của Hoài Thanh, chữ "tôi" và "ta" trong thơ mới và thơ cũ có gì khác nhau? (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
Theo quan niệm của Hoài Thanh sự khác biệt cơ bản giữa "cái tôi" thơ mới và "cái ta" thơ cũ đó là ở chỗ thơ văn xưa thường nói lên những suy tư cùng những cảm xúc chung của cả lớp người, loại người, kiểu người. "Cái tôi" nếu có cũng chỉ nấp dưới bóng "cái ta" chung ấy, đến "cái tôi" trong thơ mới thì nó đứng một mình và tự bộc bạch những gì sâu kín nhất ngay bên trong bản thể của nó.
Câu 2: Lòng yêu nước của các nhà thơ mới đã được biểu lộ như thế nào? (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
Lòng yêu nước của các nhà thơ mới được biểu lộ trong sáng tạo trong thơ ca.
- Các nhà thơ mới không chỉ sáng tạo ra những giá trị văn hóa mà họ còn trực tiếp tham gia vào phong trào cách mạng.
Xem thêm: Sử 10 Bài 14 Lý Thuyết
- Các nhà thơ mới yêu tiếng Việt và họ đã làm cho tiếng Việt giàu đẹp hơn.
- Lòng yêu nước được thể hiện trong sự trân trọng giá trị tinh thần và truyền thống của dân tộc.
Câu 3: Qua bài tiểu luận, anh (chị) hiểu gì thêm về tâm hồn các nhà thơ lãng mạn và thế hệ thanh niên đương thời? (SGK Ngữ văn 11 tập 2- trang 104)
Lời giải chi tiết:
Qua bài tiểu luận, em có thể thấy được tấm lòng ưu ái của các nhà thơ lãng mạn và thế hệ thanh niên đương thời. Họ là những trí thức tiểu tư sản chưa tìm thấy con đường cách mạng hoặc chưa dũng cảm để dấn thân vào con đường đấu tranh vũ trang đầy máu lửa và chông gai ấy. Vì vậy mà tấm lòng sâu nặng với non sông đành gửi vào tình yêu tiếng Việt, tình yêu văn hoá dân tộc và gửi vào những tâm sự nhớ thương thầm kín đối với cái hồn quê đất nước. Trong hoàn cảnh xã hội đương thời thì những biểu hiện ấy cũng là đáng quý, đáng trân trọng.
